Saturday, 2 June 2018

រឿង ​«​ធនញ្ជ័យ»


តាម​រយៈ​អក្សរ​សិល្ប៍​ដ៏​ល្បី​ល្បាញ​របស់​ខ្មែរ រឿង ​«​ធនញ្ជ័យ» បាន​ឱ្យ​យើង​ដឹង​ថា «​នំបញ្ចុក»​ មាន​ដើម​កំណើត​យូរ​យារ​ណាស់​មក​ហើយ​ នៅ​លើ​​ទឹក​ដី​កម្ពុជា ​​និង​ថែម​ជា​ឫស​គល់​នៃ​ដើម​កំណើត​របស់​«​គុយ​ទាវ​»​ចិន​ផង។ ប៉ុន្តែ​ចម្លែក​ដែល​ប្រទេស​ថៃ​ហៅ​នំ​នេះ​ថា​ ขนมจีน (ខៈណុម​ជីន​) ដែល​មាន​ន័យថា ​នំ​របស់​ជន​ជាតិ​ចិន​ ខណៈ​ដែល​ប្រទេស​លាវ​ហៅ​ថា ເຂົາປຸ້ນ​(ខោពុន) ដែល​ប្រហែល​ជា​មាន​ន័យ​ថា​ នំ ​ដែល​ទទួល​ទាន​ហើយ​ធ្វើ​ឲ្យ​ហើម​ពោះ​(?)។ ខាង​ក្រោម​ គឺ​ជា​តំណាល​កថា​ប្រជា​ប្រិយ​មួយ​ទៀត​ ដែល​ប្រាប់​ពី​ហេតុ​ផល​ ហេតុ​អ្វី​ខ្មែរ​យើង​ហៅ​នំ​នេះ​ថា«​នំបញ្ចុក»

១/ប្រវត្តិនំបញ្ចុកខ្មែរ
        តាមរឿងព្រេងនិទាន ដែលទាក់ទងនឹងប្រវត្តិនំបញ្ចុក មានសេចក្តីដំណាលថា  នៅនគរធារាធិបតី (សព្វថ្ងៃជាតំបន់ទន្លេសាប) មានអ្នកស្រែពីរនាក់ប្តីប្រពន្ធ ធ្វើ​ស្រែស្រូវវារចិញ្ចឹមជីវិតព្រោះគាត់រស់នៅតំបន់ទឹកលិច មិនអាចដាំដំណាំស្រូវល្អ ដូចគេដទៃទៀតបាន។ ស្រូវវារ ជាស្រូវដែលផ្តល់អង្ករបាយរឹង មានពណ៌ក្រហមទ្រង់ផ្កាឈូកបន្តិចពេលបុកសម្រិតរួចហើយ។ ដោយសារអង្ករនោះរឹងពេកដាំបាយ ឆីមិនសូវឆ្ងាញ់ អ្នកស្រែក៏បែកគំនិតធ្វើជានំ ឱ្យមានជាតិទន់បន្តិច ដើម្បីបរិភោគស្រួលទំពារណាមួយនៅតំបន់ដែលគាត់រស់នៅសំបូរត្រីផង ទើបនាំគ្នាប្តីប្រពន្ធបង់ ត្រីមកធ្វើជាប្រហុក ធ្វើត្រីឆ្អើរ រក្សាទុកបានយូរ សម្រាប់ឆីជាអាហារ។ ម្យ៉ាងអង្ករស្រូវវារ ជាអង្ករដែលអ្នកស្រែ អាចយកមកធ្វើជានំបញ្ចុក បានល្អ ហើយបានច្រើនចំនួនជាងអង្ករស្រូវស្រែធម្មតាទៀតផង។
          ថ្ងៃមួយ នារដូវប្រាំង ទំនេរពីការងារនៅស្រែ អ្នកស្រែជាប្រពន្ធបានបុកអង្ករស្រូវវារបានបែកគំនិតយកអង្ករស្រូវវារ ធ្វើជានំសរសៃចាប់ជាចង្វាយ រួចហើយក៏ស្រូបនឹងទឹកសម្លប្រហើរត្រីឆ្អើរ ដាក់ប្រហុក ខ្ទិះដូង ថែមល្បោយបន្លែ ដែលគាត់បេះបាននៅតាមវាលស្រែ ឬក្នុងចំការក្រោយផ្ទះ។ លុះអ្នកស្រែជាប្តីពិសាហើយកើតជំងឺរាគរូស ព្រោះនំបញ្ចុកនោះ​ធ្វើអំពីអង្ករត្រាំទឹកយូរ មួយវិញទៀតដោយសារ បន្លែស្រស់ខ្លះបេះពីព្រៃមានជីវជាតិជូរ ឬត្រជាក់ ដូចជា ល្ហុង ត្រួយត្រកួនស្រស់ ត្រួយកន្ធំធេត ផ្កាកំប៉ោក ផ្កាស្នោជាដើម ទើបអ្នកស្រែជាប្រពន្ធ បែកគំនិត បន្ថែមត្រយូងចេក ជាជំនួយ ជាល្បោយនំ ពិសាហើយ ក៏លែងរាគរូសដូចមុនទៀត។ គាត់បានប្រតិស្ឋនាម ឱ្យនំនោះថា នំសរសៃស្រូវវារ។ នៅពេលដែលអ្នកស្រែយើង ធ្វើនំសរសៃស្រូវវារនេះម្តងៗ គាត់តែងយកម្រាមដៃ ធ្វើជាចង្កឹះ ស្រវាចាប់នំបរិភោគ បញ្ចុកមាត់ជាទម្លាប់ធម្មតា តាមជីវភាពរស់នៅបែបអ្នកស្រែក្រីក្រ ហើយតែងដួសផ្ញើញាតិសន្តានក្នុងភូមិឱ្យពិសា ឆ្ងាញ់មាត់គ្រប់គ្នា មិនសូវលោះពេល។ លុះភ្លក្សស្នាដៃរបស់គាត់ហើយ ឃើញថាឆ្ងាញ់ អ្នកស្រុកក៏បាន មកសុំរៀនក្បួនធ្វើនំ និងក្បួន​ធ្វើទឹកសម្លស្រូបពីគាត់ ដើម្បីយកទៅផ្សំឆ្នៃធ្វើទឹកសម្ល កំដរនំឆីតាមផ្ទះ តាមភូមិ តាមចំណូលចិត្តរៀងៗខ្លួនជាបន្តៗរៀងមក។
          លុះចាស់ជរាបន្តិចទៅ អ្នកស្រែទាំងពីរនាក់ប្តីប្រពន្ធ មិនអាចប្រកបរបរធ្វើស្រែបាន ព្រោះគ្មានកូនចៅ បន្តការងារក្នុងស្រែជំនួសគាត់ អ្នកស្រែទាំងពីរ ក៏ដូរមុខរបរ មករែកនំបញ្ចុកលក់ លក់នំតាមភូមិតិចតួច ដើម្បីចិញ្ចឹមជីវិតរៀងរាល់ថ្ងៃ តាមដំណើរជីវិតសុចរិតរបស់គាត់។ នៅថ្ងៃមួយមានរាជកុមារវ័យប្រមាណវស្សា នាំពលសេនា ជិះសេះដើរលេង នៅតាមស្រុកភូមិ បានប្រទះឃើញ អ្នកស្រុកចោមរោម អ្នកស្រែលក់នំសរសៃស្រូវវារ ហើយអួតថាឆ្ងាញ់មាត់គ្រប់ៗគ្នា ក៏ចង់សាកមើលនឹងគេដែរ។ តែដោយតំបន់នោះ មានភាពក្រីក្រ គេឆីនំសរសៃស្រូវវារ នឹងម្រាមដៃគ្រប់ៗគ្នា ម្ល៉ោះហើយរាជកុមារក៏ប្រែចិត្តរារែក មិនហ៊ានសាកល្បង ព្រោះខ្លាចប្រឡាក់ដៃ។ រីឯអ្នកស្រែទាំងពីរ កាលបើបានដឹងថា រាជកុមារ ចង់សោយនំរបស់ខ្លួន ក៏ទូលសុំឱ្យស្នំឯក ដែលជាមេដោះ របស់រាជកុមារ យកដៃចាប់នំសរសៃស្រូវវារ បញ្ចុករាជកុមារយើង។ ដោយការចង់ដឹង នូវរសជាតិសម្លដ៏សែនឈ្ងុយឈ្ងប់ប្លែកធម្មតា រាជកុមារក៏យល់ព្រមឱ្យស្នំឯកបញ្ចុក។ ពេលនេះ រាជកុមារយើង ក៏មានសេចក្តីសោមនស្សនឹងរសជាតិ នំសរសៃស្រូវវារ ដ៏ឆ្ងាញ់មួយចាននោះក្រៃលែង ព្រមទាំងប្រទានរង្វាន់មួយចំនួនដល់អ្នកស្រែដែលធ្វើនំឆ្ងាញ់។
          នៅពេលរាជកុមារយាងត្រឡប់ទៅរាជវាំងវិញ ក៏តែងទទូចឱ្យព្រះមាតា តាមរកទិញ«នំដែលស្នំបញ្ចុក» នោះពីអ្នកស្រែ យកមកសោយនៅក្នុងរាជវាំង។ ដោយ សារខ្ជិលដេញស្នំ ឱ្យរត់ទៅទិញនំពីអ្នកស្រែ រៀងរាល់ព្រឹកឱរាជបុត្រ ជាទីស្រឡាញ់ ព្រះរាជមាតាក៏បញ្ជាឱ្យសេនាទៅគាស់ហៅ អ្នកស្រែទាំងពីរនាក់ ប្តីប្រពន្ធ មកធ្វើនំសម្រាប់រាជកុមារសោយប្រចាំរាជវាំងរៀងរហូតទៅ​។ ចំណេរតមកឈ្មោះ«នំសរសៃ  ស្រូវវារ» ក៏លែងមាននរណាហៅតទៅទៀតដែរ។ គេទម្លាប់នាំគ្នា ហៅថា «នំដែលស្នំបញ្ចុក» ជាជំនួសវិញ យ៉ាងប្រជាប្រិយ យូរក្រោយមកទៀត ក៏ត្រូវគេហៅកាត់ៗ ខ្លីៗថា «នំបញ្ចុក» បន្តរៀងរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
យ៉ាងណាមិញដោយសារតែនំបញ្ចុកខ្មែរមានប្រវត្តិមិនច្បាស់លាស់ទើបមាន រឿងមួយទៀត តំណាលថា នំបញ្ចុក មានប្រវត្តិមកពី រឿងធនញ្ជ័យ កាលដែល ធនញ្ជ័យនៅស្រុកចិនបានធ្វើនំបញ្ចុក។
កាលពីព្រេងនាយមានបុរសម្នាក់ជានាក់ប្រាជ្ញឈ្មោះធនញ្ជ័យ បានត្រូវស្ដេច នារទេសខ្លួនទៅប្រទេសចិន ហើយបុរសនោះ ក៏បានធ្វើនំបញ្ចុកលក់។ នៅពេលនោះក៏ប្រជាជនចិនញុំទៅឆ្ងាញ់ហើយក៏ល្បីពេញភូមិ។នៅពេលនោះក៏ល្បីដល់ព្រះ- រាជាចិន ហើយក៏ព្រះរាជាចិន ហៅចូលគាល់ដោយចង់សាក នំបញ្ចុករបស់ធនញ្ជ័យ។  នៅពេលនោះស្ដេចចិនក៏ហៅធនញ្ជ័យ ចូលគាល់ហើយអោយធនញ្ជ័យយក នំបញ្ចុកឱ្យស្តេចចិនសាកហើយពេលនោះក៏ឆ្ងាញ់ហើយចូលចិត្ត។ នៅពេលនោះក៏ធនញ្ជ័យមានប្រាក់ ហើយត្រលប់មកស្រុកខ្មែរវិញ ហើយមកលក់នំបញ្ចុកនៅស្រុកខ្មែរវិញ។
២/និយមន័យនំបញ្ចុក
គឺជាមុខម្ហូបមួយប្រភេទ កើតឡើងដោយការរួមផ្សំ អំពីភោគផល ដែលមានសម្បូរហូរហៀរនៅក្នុងប្រទេសពិតៗ សម្រាប់ស៊ីចុកបន្ទាប់ពីបាយដែលជាអាហារប្រចាំថ្ងៃប្រកបដោយរសជាតិប្លែក មានជីរជាតិសំខាន់ច្រើនយ៉ាងដោយសារគ្រឿងផ្សំផ្សេងៗដទៃទៀត មានទឹកសម្ល និងរបោយបន្លែ ទៅតាមចំណង់ចំណូលចិត្តរបស់មនុស្សម្នាក់ៗនិងតាមតំបន់នីមួយៗ។
          នំបញ្ចុកផលិតចេញពីម្សៅអង្ករ ដែលបានមកពីរុក្ខជាតិមួយប្រភេទ ហៅថា«ស្រូវ»។ តាមជំនឿជាប្រពៃណីពីបុរាណរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាដែលបានចាត់ទុក «ស្រូវ» ជាវត្ថុមានគុណបំណាច់ខ្ពស់ក្នុងការចិញ្ចឹមមនុស្សលោករហូតប្រសិទ្ធិឈ្មោះផ្សេងទៀតថា «ព្រះមេរុ ប្រពៃស្រព» ហើយដើម្បីជាការរំឭកដល់គុណប្រយោជន៍នៃវត្ថុដ៏ថ្លៃថ្លានេះទើបប្រជាជនខ្មែរ ចូលចិត្តយកចំណីចំណុកជាកត្តាសំខាន់ក្នុងការប្រគេនភត្តាហារចំពោះព្រះសង្ឃ និងជាអាហារសម្រាប់លាងភ្ញៀវ នៅក្នុងឱកាសបុណ្យ«ដារលាន» ដែលជាពិធីរំឭកគុណព្រះអគ្គី ព្រះធរណី ព្រះគង្គា និងព្រះពាយ ផងដែរ ក្រោយពីការច្រូតកាត់ប្រមូលផលស្រូវទុកដាក់រួចរាល់ហើយ។
          ទន្ទឹមនឹងនេះ ចំណីនំបញ្ចុកក៏បាន វិវត្តន៍តួនាទី យ៉ាងសំខាន់ ខ្លាំងឡើង ថែមទៀត ទៅតាមនិយមចំណង់ចំណូលចិត្តរបស់ប្រជាជាតិ សឹងជាចំណីពេលព្រឹក ពេលរសៀល ពេលល្ងាច ឬប្រើជំនួសបាយ ម្តងម្កាលថែមទៀតផង។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ នំបញ្ចុក កាន់តែបានទទួលនូវការនិយមជាទូទៅ និងខ្លាំងឡើងទៀតក្នុងគ្រប់ស្រទាប់ប្រជាជនដែលបានកែច្នៃគ្រឿងផ្សំសម្រាប់ស៊ីចុកបានជាច្រើនមុខថែម ទៀត ដូចជាទទួលទានជាមួយសម្លខ្ទិះ(ការី) ផ្ទាប់ជាមួយសាច់ផ្សេងៗ ដែលអមទៅដោយ ទឹកគ្រឿងជាដើម។ ដោយសារមានសារៈសំខាន់ដូចនេះហើយ ទើបបានជា «ការធ្វើនំបញ្ចុក» ក្លាយជាមុខរបរមួយដ៏ប្រសើរ ប្រចាំជីវភាពគ្រួសារ ព្រោះជារបរមួយសាមញ្ញ ប្រើប្រាស់នូវឧបករណ៍ធម្មតា ដែលជួនកាលគេអាចកែច្នៃធ្វើដោយខ្លួនឯងបានដូចលោកអ្នក ​ពិត​ជា​ធ្លាប់​ពិសា​ហើយ ​នូវ​ប្រភេទ​នំ​ម្យ៉ាង ​ឈ្មោះ​ថា នំ​បញ្ចុក ​ ​​ហើយក៏​អាច​ថា​ញ៉ាំ​ញឹក​ញាប់​ទៀត​ផង​ តើ​លោកអ្នក​ធ្លាប់​បាន​ស្តាប់​រឿង​ព្រេងទាក់ទង​នឹង​នំ​បញ្ចុក​ដែរ​ឬ​ទេ​? ហេតុអ្វី​ខ្មែរ​យើង​ហៅ​ថា​នំ​បញ្ចុក​?
        ការហៅ​ឈ្មោះ​នំ តាម​បវេណី​រស់នៅ ៖ នំ​បញ្ចុក​មានឈ្មោះ​ដើម​ថា នំ​ប៉ែន​ចុក គឺជា​នំ​ដែល​គេ​យក​ម្សៅ​សម្រស់​ទៅ​ស្ងោរ ហើយ​បុក​លាយ​ទឹក​រួច​យកទៅ​ច្រក​ក្នុង​ប៉ែន​ទើប​យក​ស្នូលឈើ ចុក​សង្កត់ ដើម្បី​រោយ​ទម្លាក់​ជា​សរសៃ​ក្នុង​ទឹក​ពុះ​ឱ្យ​ឆ្អិន​បន្ទាប់មក​គេ​ស្រង់​ ចាប់​ជា​ចង្វាយៗ​ដាក់​ជាល​ ឬ​កញ្ច្រែង​ទុកឱ្យ​ស្រស់ទឹក​។ ក្រោយ​មក​គេ​ហៅ​កាត់ៗ​ថា​នំ​បញ្ចុក មិន​ខុស​អី​ពី​ពាក្យ​ខ្មែរ​ជា​ច្រើន ដោយ​បាន​ហៅ​កាត់ៗ​ដូចជា​ ជើងក្រាន ក្លាយ ចង្ក្រាន, ជាន់​ដើរ ក្លាយ​ជណ្តើរ, កាន់​ជ្រែង ក្លាយ​កញ្ច្រែង​, កាន់​ត្រក ក្លាយ កន្ត្រក, ពីរ​ថែម​ដប់ ក្លាយ​ពីរ​ដណ្តប់​។​ល​។​ម្យ៉ាងទៀតពុំចាំបាច់មានចំណេះវិជ្ជាជ្រៅជ្រះផងទេ គឺប្រើប្រាស់ត្រឹមកម្លាំងកាយ និងការអំណត់ ឧស្សាហ៍ព្យាយាម និងយកចិត្តទុកដាក់ ធ្វើផ្ទាល់ជាមួយអ្នកចេះតែបីបួនដងប៉ុណ្ណោះ។

No comments:

Post a Comment