សម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ
(ប៉ុល ពត) ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៩ មានរយៈពេល៣ឆ្នាំ ៨ខែ
ក្រោមការដឹកនាំដោយរដ្ឋាភិបាល ប៉ុល ពត។
បើយើងក្រឡេកមើលអក្សរសិល្ប៍សម័យនោះវិញ
វាស្ទើរតែរលាយបាត់សូន្យសុងពីក្នុងសង្គមខ្មែរតែម្ដង
ហើយផលិតកម្មនានាដែលបានផុលឡើងមុនសម័យដ៏ខ្មៅងងឹតនេះ
ក៏ត្រូវបានកម្ទេចចោលដោយក្រុមខ្មែរក្រហមដែរ។
មិនតែប៉ុណ្ណោះ
អ្នកនិពន្ធ អ្នកប្រាជ្ញ និងបញ្ញវន្តជាដើមនោះ គ្មានសិទ្ធិសរសេរ
ឬបញ្ចេញទេពកោសល្យអ្វីឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ
ហាក់កកើតឡើងយ៉ាងផុសផុលនូវចម្រៀងបដិវត្ត និងបទភ្លេងចម្រៀងជាតិកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ
ស្ទើរគ្រប់ទីកន្លែងទៅវិញ
ដែលទំនងបង្ហាញពីភក្ដីភាពក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងចក្រពត្តិ
ព្រមទាំងបង្ខំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនធ្វើស្រែយ៉ាងហោចណាស់ឱ្យបាន៣តោនក្នុងមួយហិចតាថែមទៀត។
បើងាកមកមើលប្រភេទអក្សរសិល្ប៍នៅសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ
លោក គង់ សុខហេង បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់វិទ្យាសាស្ត្រអប់រំ
បានស្រាយបញ្ជាក់នៅក្នុងសៀវភៅអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ ដែលបោះពុម្ភលើកទី២
នៅឆ្នាំ២០១១ ថា សម័យនេះមានចរន្តអក្សរសិល្ប៍ពីរប្រភេទ
គឺអក្សរសិល្ប៍ប្រជាប្រិយ និងអក្សរសិល្ប៍សំណេរ។
អ្វីដែលគួរឱ្យកត់សម្គាល់នោះ អក្សរសិល្ប៍ប្រជាប្រិយ
នៅតែរក្សាជំហរដោយលាក់លៀមដោយប្រជាជន
និងមហាជនទូទៅតាមរយៈការនិយាយតគ្នាពីមាត់មួយទៅមាត់មួយ
ដើម្បីរិះគន់របបគ្រប់គ្រងដ៏ឃោរឃៅនេះ។ ដូចមានកំណាព្យក្នុងគ្រានោះថា “ជយោ! អង្គការដ៏រុងរឿង រុះផ្ទះក្បឿងទៅនៅផ្ទះស្បូវ ជយោ!
អង្គការបដិវត្តដ៏ត្រឹមត្រូវ រុះផ្ទះស្បូវទៅនៅក្នុងព្រៃ”។ មួយទៀតនោះគឺ “ធ្វើស្រែនឹងទឹកភ្លៀងស៊ីបាយ
ធ្វើស្រែនឹងទំនប់ទឹកប្រឡាយស៊ីបបរ” និង “ស៊ីច្រើន ជុះច្រើន ចម្រើនសេដ្ឋកិច្ច ស៊ីតិចជុះតិច សេដ្ឋកិច្ចចុះខ្សោយ”។ ក្រៅពីកំណាព្យទាំងអម្បាលម៉ាននេះ
ក៏នៅមានរឿងប្រជាប្រិយ និងកំណាព្យប្រជាប្រិយជាច្រើន
ដែលប្រជាពលរដ្ឋបង្កើតឡើងដោយលួចលាក់ដើម្បីតិះដៀលរបបដ៏ខ្មៅងងឹតនាសម័យនោះ។
ចំណែកប្រភេទអក្សរសិល្ប៍សំណេរវិញ
ត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ជាស្ពានរណសិរ្សឃោសនា ដាស់សតិ
ឬបោកបញ្ឆោតប្រជាជនឱ្យស្មោះត្រង់នឹងអង្គការ
ព្រមទាំងបម្រើតាមគោលមាគ៌ារបស់គេ។ លោក គង់ សុហេង
បានបញ្ជាក់នៅក្នុងសៀវភៅដដែលនោះ ត្រង់ទំព័រ១៩០ បន្ថែមទៀតថា
អក្សរសិល្ប៍នៅសម័យនោះ ពោរពេញទៅដោយការបណ្ដុះកំហឹងដ៏ឈឺចាប់ ការសងសឹក
ស្មារតីតស៊ូ និងបំផុសកំហឹងវណ្ណៈ
ព្រមទាំងបង្កើនការខំប្រឹងបង្កបង្កើនផលជាដើម។ លើសពីនេះទៀតនោះ
អង្គការបដិវត្ត បានបង្ខំឱ្យប្រជាជនដើរតាមមាគ៌ាខ្លួនឥតងាករេ
និងបណ្ដុះកំហឹងចងអាឃាតប្រឆាំងវៀតណាមយ៉ាងផុសផុលថែមទៀត។
សូមជម្រាបជូនថា
សម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ គេចែកអក្សរសិល្ប៍ជាបីដំណាក់កាលធំៗ គឺ៖
ដំណាក់កាលទី១
គឺរណសិរ្ស ពីឆ្នាំ១៩៧០ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៦
ដែលជាដំណាក់កាលប្រឆាំងរបប លន់ នល់
ដោយប្រើប្រាស់គ្រប់រូបភាពដើម្បីឈ្នះសង្រ្គាម
គឺក្នុងរូបភាពបង្រួបបង្រួម និងប្រមូលកម្លាំងគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈជាដើម។
ដំណាក់កាលទី២ គឺបដិវត្តប្រជាជាតិ ប្រជាធិបតេយ្យ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧៦ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៧ ក្រោយពីជ័យជម្នះថ្ងៃទី១៧ មេសា
១៩៧៥ ដែលដើរតាមមាគ៌ានយោបាយរបស់ ប៉ុល ពត។ ទន្ទឹមនឹងនេះ
ស្នាដៃអក្សរសិល្ប៍ និងសិល្បៈ គឺមានភារកិច្ចជំរុញស្មារតីកសាងប្រទេសជាតិ
និងលុបបំបាត់កាកសំណល់សង្គមចាស់នានា។
ដំណាក់កាលទី៣
គឺបដិវត្តសង្គមនិយម ចាប់ពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៧៧
ដល់ថ្ងៃទី៧ មករា ១៩៧៩ ក្រោយពីប្រកាសដោយចំហនូវបក្សកុម្មុយនីស្ដកម្ពុជា
ដែលមានតួនាទីជាមគ្គុទេសក៍របស់ ប៉ុល ពត ដោយអក្សរសិល្ប៍ និងសិល្បៈ
មានភារកិច្ចរួមចំណែកបម្រើឱ្យសង្គមនិយម នៃបក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា
និងជាឧបករណ៍នយោបាយក្នុងការអនុវត្តមាគ៌ាមហាលោតភ្លោះ មហាអស្ចារ្យ
និងកម្ទេចរាល់ខ្មាំងបដិវត្តយួនជានិច្ច។
ដូចកំណាព្យពីរវគ្គក្នុងសម័យនោះដូច្នេះថា “យុវជនយើងជាគ្រាប់ពូជដ៏ល្អ
ស្មារតីស្មោះសប្រៀបដូចនឹងដី ទៅដល់ទីណារក្សាឃ្មាតខ្មី
រួមសាមគ្គីជាមួយមហាជន។ ចាក់ឫសចូលទៅក្នុងដីកាលណា
បញ្ចេញផ្លែផ្កាយ៉ាងស្រទន់ ឥតបីមានណាយក្រៅពីក្របខណ្ឌ បម្រើមហាជនដ៏មហិមា” ។
លោក
គង់ សុខហេង បានសង្កត់ធ្ងន់នៅក្នុងសៀវភៅអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ ដដែលនៅត្រង់ទំព័រ១៩១
នោះថា អក្សរសិស្សសម័យកម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ
គឺមានលក្ខណៈសាមញ្ញដោយបង្ហាញរូបារម្មណ៍ច្បាស់ៗ
ហើយបង្កប់នូវស្មារតីអប់រំផ្នែកមនោគមវិជ្ជាជាដើម។ អ្វីដែលពិសេសនោះ
គឺអ្នកនិពន្ធមួយចំនួនមានទឹកដៃខ្ពស់ក្នុងការរចនាតែងនិពន្ធ
ព្រោះថាអ្នកនិពន្ធភាគច្រើនចេញពីបញ្ញវន្តឆ្នើមៗ ផ្នែកអក្សរសាស្ត្រជាតិ
មានដូចជាលោក ហ៊ូ នឹម, ហ៊ូ យន់, និងលោក ទីវ អុល ជាដើម។ តែក្រោយមកត្រូវបានអង្គការ ប៉ុល ពត
សម្លាប់ចោលជាបន្តបន្ទាប់៕
No comments:
Post a Comment